Theo ghi nhận của phóng viên Báo Lao Động, thời gian qua, nhiều doanh nghiệp nước ngoài chậm, trốn đóng bảo hiểm xã hội (BHXH).

Doanh nghiệp chậm nộp BHXH, công nhân vẫn bị khấu trừ hàng tháng

Tại Bắc Ninh, nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đang nằm trong danh sách chậm nộp BHXH, theo BHXH Việt Nam. Tuy nhiên, công nhân cho biết họ vẫn bị khấu trừ tiền BHXH đều đặn hàng tháng, dù doanh nghiệp không thực hiện nghĩa vụ với cơ quan bảo hiểm.

Trao đổi với phóng viên, N.T.L, công nhân Công ty Texon Semiconductor Technologies ở Bắc Ninh chia sẻ: "Một tháng tôi đóng khoảng hơn 600 nghìn đồng tiền BHXH, công ty tự trừ vào lương. Nhiều tháng nay, tôi không kiểm tra được thông tin trên app VSSID vì bị mất giấy tờ".

Còn chị H, nhân viên công ty Seojin Vina nói: "Tháng nào công ty cũng trừ tiền BHXH trong lương của tôi. Vì thế, tháng nào tôi cũng phải kiểm tra trên phần mềm VSSID để theo dõi quá trình đóng BHXH. Nhiều đồng nghiệp không kiểm tra nên không biết rõ tình hình, đến khi cần hưởng chế độ mới phát hiện công ty chưa nộp".

Không chỉ khó theo dõi thông tin đóng BHXH, nhiều công nhân còn gặp vướng mắc khi chuyển nơi làm việc. Anh L.K.G – từng làm việc tại Công ty TNHH Seojin Auto cho biết hiện gặp khó khăn trong việc chốt sổ BHXH.

Sau khi nghỉ việc tại công ty Seojin, anh G đi làm tại một số công ty khác thì không được chốt sổ BHXH để đóng tiếp. Lý do, sổ BHXH của anh không ghi nhận thời gian đóng BHXH từ tháng 4.2018 đến tháng 9.2018 tại công ty Seojin Vina.

"Khi đi làm công nhân, tháng nào tôi cũng bị trừ tiền BHXH. Thế nhưng không hiểu sao, thời gian này tôi lại không được ghi nhận. Tôi cũng không biết phải làm thế nào để được hưởng các quyền lợi BHXH" - anh G nói.

Doanh nghiệp nợ BHXH vẫn rầm rộ tuyển lao động

Có mặt tại khu công nghiệp Tiên Sơn, phóng viên ghi nhận nhiều doanh nghiệp nước ngoài nợ BHXH nhưng vẫn vô tư tuyển lao động với lời hứa chắc như "đinh đóng cột": đóng BHXH đầy đủ.

Công ty Seojin và Texon treo ngay ngoài trụ sở thông tin tuyển dụng với lời giới thiệu: mức lương tại các công ty từ 9 triệu đến 13 triệu đồng, cam kết đóng BHXH đúng theo quy định.

Gọi điện tới số điện thoại các công ty này cung cấp, phóng viên cũng nhận được lời hứa tương tự từ bộ phận nhân sự về việc công ty sẽ đóng BHXH đầy đủ.

Nhiều doanh nghiệp mất tích, trốn đóng BHXH, công nhân bơ vơ

Không chỉ đối diện với tình trạng mất quyền lợi khi doanh nghiệp chậm đóng BHXH, BHYT, nhiều công nhân bơ vơ khi doanh nghiệp nước ngoài "mất tích".

Công ty TNHH điện tử Sun Vina - một doanh nghiệp bị liệt vào danh sách nợ BHXH hàng tỉ đồng ở Bắc Ninh - là một ví dụ điển hình. Theo danh sách của BHXH tỉnh Bắc Ninh, công ty này nợ hơn 2,1 tỉ đồng với 100 tháng BHXH.

Trong vai người đi tìm hiểu thủ tục chốt sổ BHXH cho người thân, chúng tôi có mặt tại địa điểm từng là trụ sở của công ty ở Khu công nghiệp Tiên Sơn (Bắc Ninh).

Tại đây, không còn dấu tích nào của công ty, biển hiệu đã bị tháo dỡ. Chúng tôi chỉ có thể tìm kiếm thông tin về doanh nghiệp qua lời kể của những người bảo vệ.

Những người bảo vệ cho biết, công ty này đã phá sản từ lâu. Giám đốc là người nước ngoài, hiện đã “bặt vô âm tín” suốt nhiều năm. Thỉnh thoảng vẫn có công nhân cũ hoặc người nhà đến tìm hỏi để đòi quyền lợi, nhưng đều đành lặng lẽ quay về.

“Phải có đến hàng trăm công nhân bị nợ lương, nợ BHXH. Giờ họ không thể chốt sổ, nhiều người chuyển sang công ty mới cũng không tiếp tục đóng được bảo hiểm.

Công ty Sun Vina phá sản rồi, để lại một khoản nợ lớn. Chính đơn vị cho thuê mặt bằng, nhà xưởng cũng không đòi được tiền. Bây giờ họ bỏ trốn, để lại một ‘đống sắt vụn’ trong nhà xưởng mà chúng tôi đang trông giữ. Thiệt hại cho đơn vị cho thuê có thể lên đến hàng tỉ đồng” – người bảo vệ, tại nơi Công ty Sun Vina từng đặt trụ sở, chia sẻ.

Không riêng Sun Vina, Công ty TNHH Han Technology Innovation cũng rơi vào tình trạng tương tự. Doanh nghiệp này có địa chỉ tại tầng 8, tòa nhà HL Tower, số 6/82 đường Duy Tân, phường Dịch Vọng Hậu (Hà Nội), với người đại diện pháp luật mang quốc tịch Hàn Quốc.

Theo danh sách của BHXH Hà Nội, tính đến tháng 5.2025, Công ty TNHH Han Technology Innovation chậm đóng 300 triệu đồng tiền BHXH, tương ứng với 9 tháng nợ bảo hiểm.

Tuy nhiên, khi có mặt tại trụ sở doanh nghiệp vào tháng 6.2025, phóng viên ghi nhận tòa văn phòng đã bị niêm phong. Một lễ tân của tòa nhà HL Tower cho biết, hơn một tháng qua không thấy bất kỳ nhân viên nào của doanh nghiệp này đến làm việc. Phía công ty cũng không để lại bất kỳ thông báo nào cho ban quản lý tòa nhà. Theo phản ánh, rất có thể người đại diện – mang quốc tịch Hàn Quốc – đã rời khỏi Việt Nam, bỏ lại nhiều khoản nợ chưa thanh toán, trong đó có BHXH.

Việc doanh nghiệp “mất tích” nhưng chưa hoàn tất nghĩa vụ BHXH hiện đang là một khoảng trống pháp lý, gây khó khăn trong quá trình giải quyết quyền lợi cho người lao động.

Ông L.S.T – nhân viên một công ty tại Thanh Hóa – cho biết, ông đã tham gia BHXH từ năm 2018. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa thể xác định chính xác thời điểm đã đóng đến tháng nào, do giám đốc công ty cũ đã bỏ trốn khỏi địa phương.

“Bây giờ tôi muốn tiếp tục đóng BHXH ở nơi làm mới nhưng không được, vì mã số BHXH cá nhân đang bị treo trên hệ thống, chưa thể chốt do còn liên quan đến khoản nợ. Tôi đã hỏi cơ quan BHXH tỉnh Thanh Hóa, họ cho biết trường hợp này hiện đang vướng quy định pháp luật, tạm thời chưa có hướng xử lý” – ông T. chia sẻ.

Ông T. không phải là trường hợp duy nhất gặp khó khăn khi doanh nghiệp cũ phá sản hoặc biến mất. Có thể thấy, tình trạng nhiều doanh nghiệp nước ngoài nợ BHXH, BHYT đang gây ra sự bức xúc trong xã hội. Thực trạng này đòi hỏi những giải pháp quyết liệt và phù hợp trong bối cảnh Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng với quốc tế.

https://laodong.vn/cong-doan/nhieu-doanh-nghiep-nuoc-ngoai-cham-tron-dong-bao-hiem-xa-hoi-1522344.ldo

Nhóm Phóng viên (BÁO LAO ĐỘNG)