Sự bùng nổ của mạng xã hội và các nền tảng số đã tạo điều kiện cho tin giả lan truyền với tốc độ chóng mặt, gây nhiễu loạn thông tin. Trong bối cảnh đó, hoạt động báo chí cần phải thay đổi, nâng cao năng lực xử lý và xác minh thông tin.

Một trong những giải pháp cấp thiết là tích hợp trí tuệ nhân tạo vào giám sát xu hướng, phân tích thông tin trên không gian mạng, hệ thống cảnh báo tin giả, công cụ phân tích dữ liệu lớn để đánh giá mức độ lan tỏa của các chủ đề truyền thông. Hiện nay, những giải pháp công nghệ tiên tiến này đang được ứng dụng tại Trung tâm Báo chí Thủ đô Hà Nội, mở ra hướng đi mới trong công cuộc đấu tranh với tin giả trên môi trường số.

Mô hình tích hợp các ứng dụng trí tuệ nhân tạo

Một du khách nước ngoài sau khi kết thúc chuyến thăm đến Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã chia sẻ lên mạng xã hội bài đăng với nội dung giá vé vào cổng của di tích này tăng gấp đôi so với giá niêm yết. Thông tin được lan truyền nhanh chóng, với nhiều ý kiến tiêu cực nhắm vào ngành du lịch của Hà Nội. Ngay sau đó, từ Trung tâm Báo chí Thủ đô Hà Nội phát tín hiệu cảnh báo về thông tin “giá vé tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám tăng gấp đôi”. Tín hiệu cảnh báo nguy cơ khủng hoảng truyền thông ngay lập tức được kích hoạt. Hệ thống tại trung tâm nhanh chóng phân tích nguồn thông tin, dữ liệu, phân tích mức độ lan truyền và mức độ tiêu cực của bài đăng.

Đây là một tình huống giả định được thực hiện ngay trong buổi khai trương Trung tâm Báo chí Thủ đô Hà Nội, diễn ra hồi giữa tháng 5.2025. Việc tin giả trên mạng xã hội được phát hiện sớm bằng trí tuệ nhân tạo; cùng với công nghệ kết nối với tất cả các phóng viên cơ quan báo chí Trung ương, địa phương để thông tin nhanh chóng về vụ việc trong vòng 1 giờ đồng hồ khiến tất cả các khách mời ngỡ ngàng. Bởi từ trước đến nay, trong nhiều vụ việc, việc xác tín nguồn tin, liên hệ với cơ quan chức năng vẫn luôn là thách thức đối với phóng viên.

Theo Giám đốc Trung tâm Truyền thông, Dữ liệu và Công nghệ số TP Hà Nội Đỗ Đình Sơn, sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ đang làm thay đổi mọi mặt của đời sống xã hội và truyền thông không phải là ngoại lệ. Trong bối cảnh đó, Trung tâm Báo chí Thủ đô không đơn thuần chỉ là một điểm kết nối báo chí, mà quan trọng hơn là một thiết chế hạ tầng truyền thông đa tầng - đa chiều - liên kết - thông minh.

Trung tâm có không gian tác nghiệp linh hoạt, hỗ trợ báo chí trong các tình huống khẩn cấp; hệ thống công nghệ số phục vụ quản lý, chia sẻ, lưu trữ và phân tích dữ liệu truyền thông; nền tảng phối hợp giữa các sở, ngành, địa phương trong việc xử lý, phản hồi và cung cấp thông tin; mô hình tích hợp các ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), điện toán đám mây vào giám sát, tổng hợp và dự báo xu hướng truyền thông.

“Lần đầu tiên, TP Hà Nội có một thiết chế truyền thông hoạt động theo cơ chế “mở” - kết nối trực tiếp với hệ thống các điểm cầu tại các địa phương, cho phép điều phối thông tin liên thông từ cấp cơ sở đến Trung tâm và ngược lại. Đây là nền tảng quan trọng để xây dựng chính quyền số - truyền thông số - phục vụ công dân số.

Trong thời gian tới, Trung tâm Truyền thông, Dữ liệu và Công nghệ số TP Hà Nội cam kết phối hợp chặt chẽ với các cơ quan báo chí, các sở ngành, địa phương, bảo đảm thông tin luôn là quá trình: Liên thông - liên tục - hai chiều; đồng thời chủ động tham mưu cho lãnh đạo UBND TP về công tác truyền thông phù hợp với đặc điểm, đặc thù của Thủ đô” - ông Đỗ Đình Sơn cho biết.

Trung tâm Báo chí Thủ đô được kỳ vọng sẽ trở thành đầu mối tập trung các hoạt động truyền thông báo chí của thành phố, là nơi tiếp nhận, tổng hợp, xử lý và cung cấp thông tin chính thống từ các sở, ban, ngành, địa phương đến báo chí và công chúng. Qua đó, góp phần xây dựng hình ảnh một chính quyền đô thị điện tử, hiện đại, thân thiện, minh bạch và vì dân.

Thông tin không còn là “một chiều”

Theo Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh, để đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng thông tin truyền thông trong kỷ nguyên số, đảm bảo thông tin nhanh chóng, chính xác và kịp thời, thành phố đã quyết định xây dựng một Trung tâm Báo chí Thủ đô chuyên nghiệp, hiện đại, đa năng và ứng dụng, tích hợp công nghệ số trong hoạt động truyền thông. Đây sẽ là đầu mối tập trung tiếp nhận, xử lý và cung cấp thông tin từ các cơ quan hành chính Nhà nước thành phố, đồng thời là diễn đàn kết nối giữa các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị của thành phố với các cơ quan thông tấn báo chí và người dân, doanh nghiệp.

“Tổng Bí thư Tô Lâm nhiều lần nhấn mạnh về kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc và phương thức sản xuất số. Nhằm lan tỏa tinh thần Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; TP Hà Nội xác định trong kỷ nguyên của dữ liệu lớn và kết nối số, thông tin không còn là “một chiều” hay “tuyên truyền”, mà trở thành một phần cấu thành của quản trị Nhà nước, là năng lực cạnh tranh của địa phương, là “tài sản chiến lược” của Quốc gia” - Chủ tịch UBND TP Hà Nội nhấn mạnh.

Theo ông Trần Sỹ Thanh, để Trung tâm Báo chí Thủ đô hoạt động hiệu quả, các sở, ban, ngành, chính quyền địa phương phải xác định truyền thông là một phần trong công cụ quản trị. Không né tránh truyền thông, mà chủ động hợp tác, cung cấp thông tin, đối thoại và xử lý với tinh thần trách nhiệm cao nhất.

Trung tâm Truyền thông, Dữ liệu và Công nghệ số - đơn vị vận hành cần giữ vững tính chuyên nghiệp, khách quan, không ngừng đổi mới, sáng tạo để Trung tâm trở thành đầu mối tích hợp thông tin và lan tỏa những giá trị trung thực.

“Các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương từ nay có thể coi Trung tâm Báo chí Thủ đô là “văn phòng làm việc thứ hai” của mình. Tôi mong rằng, các nhà báo, phóng viên, biên tập viên sẽ tiếp tục phát huy tinh thần trách nhiệm, bản lĩnh nghề nghiệp và tình yêu Hà Nội để đồng hành cùng thành phố xây dựng Thủ đô ngày càng phát triển bền vững” - ông Trần Sỹ Thanh nói.

https://laodong.vn/thoi-su/chan-nhieu-loan-thong-tin-ai-buoc-vao-guong-quay-bao-chi-1526892.ldo

KHÁNH AN (BÁO LAO ĐỘNG)