Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những yếu tố quyết định sự phát triển của đất nước, đặc biệt là trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Trọng dụng nhân tài - truyền thống quý báu của dân tộc

Từ lâu, dân tộc ta có truyền thống coi trọng hiền tài, xác định hiền tài “là nguyên khí của quốc gia”.

Kế thừa và phát huy truyền thống đó, Đảng ta đã có nhiều chủ trương đúng đắn để tập hợp nhân tài làm nên thắng lợi cho cách mạng Việt Nam trong từng giai đoạn lịch sử.

Khi đất nước giành độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh kiên định quan điểm “tìm người tài đức”. Người đã tập hợp, quy tụ được nhân tài thời kỳ đó rất đa dạng, thuộc nhiều tầng lớp khác nhau trong xã hội, gồm các trí thức Hán học, trí thức Tây học…

Những năm đầu đổi mới, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Đảng ta đã chỉ rõ: “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài hình thành đội ngũ trí thức, có năng lực thực hành năng động sáng tạo”. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 (khóa VIII) về “Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, Đảng cũng nhấn mạnh: “Đặc biệt chú trọng phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng nhân tài đóng góp cho sự phát triển của đất nước”…

Ngày 24.11.2023, Hội nghị Trung ương 8 (khóa XIII) đã ban hành Nghị quyết số 45-NQ/TW “Về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới”, trong đó xác định: “Kịp thời phát hiện nhân tài trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài; có cơ chế, chính sách ưu tiên, đột phá trong thu hút, đào tạo, bồi dưỡng, trọng dụng, đãi ngộ nhân tài”.

Hiện thực hóa những đường lối, chính sách của Đảng, ngày 31.7.2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 899/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Thông qua những chủ trương đúng đắn, quyết sách chiến lược trong phát hiện, thu hút, trọng dụng nhân tài của Đảng, nguồn nhân lực chất lượng cao, các chuyên gia, các nhà khoa học, trí thức của Việt Nam không ngừng phát triển cả về chất lượng và số lượng, đóng góp quan trọng cho quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.

Nỗ lực nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, tăng tỷ trọng lao động qua đào tạo

Vấn đề thu hút, trọng dụng nhân tài ở nước ta đã được đặt ra từ lâu nhưng đến nay vẫn đang là vấn đề thời sự và ngày càng trở nên cấp bách, đặc biệt trong quá trình hội nhập sâu rộng.

Các chuyên gia cho rằng, thời gian qua việc thu hút, trọng dụng nhân tài của Đảng đã đạt được nhiều kết quả nhưng nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao chưa đáp ứng yêu cầu phát triển; vẫn thiếu cơ chế, chính sách đột phá trong đào tạo, thu hút trí thức, nhất là bộ phận trí thức tinh hoa.

Những năm qua, hệ thống pháp luật về lao động, việc làm được bổ sung sửa đổi vừa thể chế hoá quyền và nghĩa vụ của người lao động trong làm việc, tự do lựa chọn việc làm, nghề nghiệp, học nghề, nâng cao trình độ nghề nghiệp, vừa bảo vệ người lao động. Chính sách tạo việc làm được mở rộng với Luật Việc làm (2013) là một bước tiến mới trong việc mở rộng chính sách đến khu vực không có quan hệ lao động.

Quỹ Quốc gia về việc làm được hình thành rất sớm (năm 1992) đóng vai trò đáng kể trong nỗ lực tạo việc làm và dịch vụ việc làm cho người lao động. Giai đoạn 2011-2019, bình quân mỗi năm tạo việc làm thông qua hỗ trợ của Quỹ quốc gia về việc làm cho hơn 100.000 lao động, bằng khoảng 19% số việc làm tăng thêm bình quân hằng năm của cả nền kinh tế.

Các cấp quan tâm đổi mới giáo dục nghề nghiệp nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực của thị trường lao động trong nước và tham gia thị trường lao động quốc tế. Hệ thống giáo dục nghề nghiệp được cấu trúc lại và chuyển sang hệ thống mở, linh hoạt. Những chính sách mới này đã tạo ra những cơ hội mới cho các trường nghề và người học nghề, tạo điều kiện tốt cho hội nhập. Năm 2024, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên là 53 triệu người. Trong đó, tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ là 28,3%.

Chuyển đổi nhận thức về nâng cao chất lượng nhân lực

Trao đổi với Lao Động, ông Lê Quang Trung - nguyên Phó Cục trưởng phụ trách Cục Việc làm (Bộ LĐTBXH) cho biết, năm 2024, thị trường lao động đã phục hồi và phát triển tích cực, xét cả cung - cầu lao động và việc tổ chức thực hiện kết nối cung cầu lao động. Vấn đề đào tạo, nâng cao trình độ cho người lao động để tham gia và đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động có ý nghĩa quyết định.

Trong mục tiêu cụ thể của Chương trình hỗ trợ phát triển thị trường lao động đến năm 2030 do Thủ tướng Chính phủ ban hành tại Quyết định 176/QĐ-TTg ngày 5.2.2021, tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ đạt 35 - 40% vào năm 2030.

“Đây là mục tiêu rất quan trọng, để đáp ứng nhu cầu nhân lực cho sự phát triển trong thời kỳ mới, đòi hỏi các ngành các cấp, các doanh nghiệp, tổ chức và đặc biệt là người lao động phải chuyển đổi nhận thức. Tổ chức đánh giá nhu cầu đào tạo và có chương trình kế hoạch cụ thể để đào tạo nâng cao trình độ người lao động và đáp ứng được nhu cầu thực sự của thị trường lao động. Thực hiện công tác dự báo cung - cầu lao động ở từng địa phương, vùng và cả nước.

Thực hiện đào tạo theo phương châm 3 cùng “cùng tuyển sinh - cùng đào tạo - cùng giải quyết việc làm sau đào tạo” giữa doanh nghiệp và đơn vị đào tạo. Có chính sách và hình thức đào tạo phù hợp với từng đối tượng lao động, từng doanh nghiệp, từng vùng và địa phương; tăng cường các hoạt động về thông tin thị trường lao động và hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm cho người lao động; có các biện pháp để sử dụng và sử dụng có hiệu quả lao động sau đào tạo; quan tâm đào tạo thường xuyên, đào tạo suốt đời...” - ông Lê Quang Trung nhấn mạnh.

https://laodong.vn/thoi-su/nhan-luc-chat-luong-cao-mui-nhon-phat-trien-cua-dat-nuoc-1456555.ldo

QUỲNH CHI (BÁO LAO ĐỘNG)