Tác giả ST25 về hưu vẫn sống trọn cùng lúa
Sóc Trăng - Dù đã nghỉ hưu, Tiến sĩ Trần Tấn Phương - 1 trong 3 tác giả giống lúa ST25 - vẫn miệt mài trên đồng ruộng, tiếp tục hành trình lai tạo lúa.
Giai đoạn vàng cho đam mê nghiên cứu
Đầu tháng 6, chúng tôi đã có dịp đến thăm Tiến sĩ Trần Tấn Phương một trong ba “cha đẻ” của giống lúa ST25 cho gạo ngon nhất thế giới. Dù đã chính thức nghỉ hưu từ tháng 4 năm nay nhưng ông vẫn ra đồng nghiên cứu và phát triển các giống lúa mới.
"Không có thời gian nghỉ hưu này thì khó mà thực hiện được ước mơ. Nếu không đánh giá kịp, toàn bộ tập đoàn giống sẽ chỉ nằm trong tủ lạnh", Tiến sĩ Phương chia sẻ.
Dù đã nghỉ hưu nhưng TS Phương - tác giả giống lúa ST25 - vẫn dành thời gian để chọn tạo giống lúa. Ảnh: Phương Anh
Hiện tại, ông cùng nhóm cộng sự đang dồn toàn lực đánh giá hơn 3.000 giống lúa thu thập từ khắp nơi trên thế giới và hơn 10.000 tổ hợp lai do chính họ thực hiện trong hơn 20 năm qua. Mỗi vụ, nhóm khảo sát vài trăm đến cả nghìn tổ hợp. Dự kiến phải mất từ 2-3 năm mới hoàn tất. Ông tin rằng, trong số đó sẽ có những giống vượt trội.
"Chúng tôi mơ ước tạo ra những giống lúa khiến nông dân vui như chăm hoa. Khi ra đồng, thấy đẹp, thấy thơm, thấy tự hào đó mới là mục tiêu cuối cùng của người làm khoa học nông nghiệp", Tiến sĩ Phương nói.
Tiến sĩ Phương cho hay, để hiện thực hóa giấc mơ ấy, nhóm nghiên cứu luôn xuất phát từ nhu cầu thực tế của bà con nông dân và điều kiện sản xuất ngoài đồng ruộng. Giống mới chỉ được đưa vào sản xuất đại trà khi thực sự vượt trội so với giống đối chứng đang được bà con sử dụng.
Hạnh phúc đến từ ruộng lúa
Tiến sĩ Phương cho biết, từ những năm 2003, ông và nhóm cộng sự đã bắt đầu hành trình lai tạo. Từ các tổ hợp đơn giản chỉ 2-3 bố mẹ, họ đã cho ra đời các giống như ST11, ST12. Sau này, mỗi tổ hợp có tới cả chục bố mẹ để tích hợp cả hương thơm, độ mềm, khả năng kháng sâu bệnh và hình dáng hạt đẹp. Nhờ vậy, các giống ST24 và ST25 lần lượt ra đời.
"Chúng tôi phải vượt qua rào cản rất lớn. Mục tiêu đặt ra là làm sao để lúa thơm có thể trồng được 2-3 vụ mỗi năm, cho năng suất cao và đặc biệt là kháng sâu bệnh, kháng rầy", Tiến sĩ Phương nói.
Tiến sĩ Phương cho biết, giống lúa ST25 đạt danh hiệu “Gạo ngon nhất thế giới” vào năm 2019 và tiếp tục được vinh danh vào năm 2023 là thành quả của quá trình nghiên cứu và đánh giá kéo dài hàng chục năm.
"Quá trình này không thể thành công nếu thiếu sự đồng hành của Anh hùng Lao động, kỹ sư Hồ Quang Cua - người góp phần quan trọng trong việc kết nối với thị trường và phản hồi từ thực tế sản xuất", Tiến sĩ Phương khẳng định.
TS Phương bên tủ lạnh chứa các giống lúa do ông và nhóm nghiên cứu sưu tầm nhiều năm qua. Ảnh: Phương Anh
Tiến sĩ Phương nhớ mãi câu chuyện một người nông dân hóm hỉnh nói rằng: "Tiến sĩ Phương đã làm cho tôi làm biếng. Hồi xưa làm lúa năng suất thấp, nhiễm bệnh, giờ có ST25 giá cao lại kháng sâu bệnh, tôi đâu cần bươn chải nhiều nữa".
"Mục tiêu lớn nhất của chúng tôi không phải là giải thưởng mà là được người nông dân và người tiêu dùng đón nhận. Khi họ trân quý những giống lúa chúng tôi tạo ra thì đó mới là niềm hạnh phúc lớn nhất", Tiến sĩ Phương bày tỏ.
https://laodong.vn/cong-doan/tac-gia-st25-ve-huu-van-song-tron-cung-lua-1520193.ldo
PHƯƠNG ANH (báo lao động)